-
چهارشنبه, ۱۳ اسفند ۱۳۹۹، ۰۸:۲۰ ب.ظ
-
۵۹۷
سلام دوستان
امروز میخوام چند تا از دانستنیهای جالب که برای خودم هم خیلی جالب بود باهاتون به اشتراک بزارم
بلندترین کوه های جهان
کوه اورست به زبان نپالی: ساگارماتا (सगरमाथा) به معنی سر آسمان، به تبتی: چومولونگما و به چینی: ژومولانگما (珠穆朗玛) بلندترین کوه و بلندترین نقطه‌ی کره زمین است. ارتفاع قله آن از سطح دریا برابر با 8848.86 متر (حدودا 29015 پا) میباشد. این کوه در رشته کوه‌های هیمالیا در مرز منطقه ساگارماتای نپال و تبت در کشور چین قرار گرفته‌است.
کوه کِی۲ یا چوگوری، نام دومین قله بلند روی زمین پس از اورست است. این قله با ارتفاع 8611 متر از سطح دریا، در منطقه قره‌قروم در رشته‌کوه‌های هیمالیا میان مرز کشورهای پاکستان و چین قرار گرفته و دارای فنی‌ترین و سخت‌ترین مسیر صعود در جهان است. تعداد کوهنوردانی که در راه رسیدن به این قله جان خود را از دست داده‌اند، برابر با یک چهارم شمار کسانی است که صعود موفق داشته‌اند.
کوه کانگچنجونگا (پنج جواهر برفی) سومین قله بلند جهان است و به همراه چهار قله دیگر مجاور خود، شامل ۵ قله میباشد که همگی آنها بالای ۸۴۵۰ متر هستند. این کوه کاملاً از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب با رشته کوه‌های عظیم احاطه شده است. رشته کوه‌های کانگچنجونگا دارای شکلی مانند یک حرف X خیلی بزرگ هستند. ارتفاع این قله به ۸۵۸۶ متر می‌رسد. این کوه شرقی‌ترین ۸۰۰۰ متری جهان به شمار میرود.
کوه لهوتسه با ارتفاع ۸۵۱۶ متر چهارمین قله مرتفع جهان است که در مرز تبت (چین) و نپال قرار دارد. این قله از طریق گردنه جنوبی به اورست متصل است. جبهه پرشیب جنوبی این قله را تبدیل به یکی از سخت‌ترین قله‌های جهان برای صعود کرده‌است (این جبهه، تنها با ۲٫۲۵ کیلومتر فاصلهٔ افقی بالغ بر ۳٫۲ کیلومتر افزایش ارتفاع دارد).
طولانی ترین رودهای جهان
رودنیل طولانی‌ترین رود جهان است. این رود در شمال شرقی قاره آفریقا قرار گرفته و رگ حیاتی کشور مصر به‌شمار میرود. در مصر باستان نیز این رود را خِپی می‌گفته‌اند. رود نیل با حدود 6650 کیلومتر طول، طولانی‌ترین رود جهان است. این رود از رشته کوه‌هایی در مرکز قاره آفریقا سرچشمه می‌گیرد و راه طولانی خود را به سمت شمال آغاز می‌کند در طی مسیر، رودهای زیادی که از کوه‌های غرب این قاره سرچشمه گرفته‌اند، به آن می‌پیوندند. رود نیل از کشورهای اوگاندا، سودان و مصر و از شهرهای مهمی چون خارطوم، پایتخت سودان، و قاهره، پایتخت مصر، می‌گذرد و سرانجام به دریای مدیترانه می‌ریزد.
رود آمازون به پرتغالی: (Rio Amazonas) پرآب‌ترین رود دنیاست که در آمریکای جنوبی جریان دارد. رود آمازون از رشته‌کوه آند سرچشمه می‌گیرد و به اقیانوس اطلس می‌ریزد، این رود در بزرگترین جنگل بارانی جهان، یعنی جنگل آمازون قرار دارد. در طی مسیر در حدود ۲۰۰ رود دیگر به رود آمازون می‌ریزند و آب این رودخانه در هنگام ریختن به دریا بیشتر از مجموع آب ده رودخانه پرآب بعدی دنیا است. این رود شاخه‌های زیادی دارد که بخشی از آن به دریا ریخته و نیز حدوداً دو درصد از آب شیرین این رود به اقیانوس می‌ریزد. بستر این رود بسیار عریض و طویل است و از نظر درازا بعد از رود نیل طولانی‌ترین رود جهان است و ۶۵۷۵ کیلومتر درازا دارد. حوضه آمازون همچنین، دارای عنوان بزرگترین حوضه آبریز دنیا با مساحت ۷٬۰۵۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۲٬۷۲۰٬۰۰۰ مایل مربع) میباشد[۱]
رود آمازون به پرتغالی: (Rio Amazonas) پرآب‌ترین رود دنیاست که در آمریکای جنوبی جریان دارد. رود آمازون از رشته‌کوه آند سرچشمه می‌گیرد و به اقیانوس اطلس می‌ریزد، این رود در بزرگترین جنگل بارانی جهان، یعنی جنگل آمازون قرار دارد. در طی مسیر در حدود ۲۰۰ رود دیگر به رود آمازون می‌ریزند و آب این رودخانه در هنگام ریختن به دریا بیشتر از مجموع آب ده رودخانه پرآب بعدی دنیا است. این رود شاخه‌های زیادی دارد که بخشی از آن به دریا ریخته و نیز حدوداً دو درصد از آب شیرین این رود به اقیانوس می‌ریزد. بستر این رود بسیار عریض و طویل است و از نظر درازا بعد از رود نیل طولانی‌ترین رود جهان است و ۶۵۷۵ کیلومتر درازا دارد. حوضه آمازون همچنین، دارای عنوان بزرگترین حوضه آبریز دنیا با مساحت ۷٬۰۵۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۲٬۷۲۰٬۰۰۰ مایل مربع) میباشد[۱]
رود یانگ‌تس طولانی‌ترین رودخانه آسیا و سومین رودخانه طولانی جهان پس از نیل و آمازون است. نام جدید چینی آن چانگ جیانگ است ودر بسیاری از نقشه‌های جدید از این نام استفاده می‌کنند این رودخانه بیش از ۶۳۸۰ کیلومتر طول دارد. سرچشمه آن استان چینگهای در غرب چین است و پس از حرکت به سمت شرق به دریای چین شرقی می‌ریزد. به طور سنتی این رودخانه را مرز بین شمال و جنوب چین دانسته‌اند گرچه رودخانه هوآی نیز چنین جایگاهی دارد .سد سه‌دره، بزرگترین سد جهان، بر روی این رودخانه ساخته شده‌است طبق گفته های باستان شناسی،اولین مکانی که برنج در آن کاشته شده کنار این روخانه بوده است.
رود می‌سی‌سی‌پی رود اصلی بزرگترین حوزه آبریز در آمریکای شمالی و چهارمین رود بلند دنیا است. تمام طول این رودخانه در داخل خاک ایالات متحده قرار گرفته (هر چند بخش‌هایی از حوزه‌های بارندگی حوزه آبریز آن در داخل خاک کشور کانادا است). این رودخانه از دریاچه آیتاسکا در ایالت مینه‌سوتا در شمال ایالات متحده شروع میشود و با مسیری ملایم به سمت جنوب جریان می‌یابد. سرانجام پس از طی مسیری ۲۳۲۰ مایلی (۳۷۳۰ کیلومتر) از طریق دلتای رود می‌سی‌سی‌پی در ایالت لویزیانا به خلیج مکزیک می‌ریزد. می‌سی‌سی‌پی چهارمین رود طویل و دهمین رود بزرگ دنیا رتبه‌بندی شده‌است.
بزرگ ترین و کوچکترین کشورهای جهان
روسیه به زبان روسی Россия نام رسمی فدراسیون روسیه (راسیسکایا فدراتسیا) که در روسیه آر.اف نیز خطاب میشود، پهناورترین کشور جهان است که در شمال اوراسیا قرار دارد. این کشور در آسیای شمالی و اروپای خاوری واقع است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی؛ و نیز با دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی، و با کشورهای پیرامون دریای برینگ، دریای ژاپن، دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با 17.075.400(هفده میلیون و هفتاد و پنج هزار و چهارصد) کیلومتر مربع وسعت، عنوان پهناورترین کشور جهان را به خود اختصاص داده به گونه ای که اختلاف زمانی غربی‌ترین منطقه تا شرقی‌ترین نقطه روسیه در حدود ۹ ساعت است.
واتیکان به ایتالیایی (Vaticano) با نام رسمی (دولت‌شهر واتیکان) دولت‌شهری مستقل است که در درون شهر رم در کشورایتالیا جای دارد. واتیکان یک پادشاهی مطلقه است. واتیکان محل اقامت پاپ، رهبر کاتولیک‌های جهان و مرکز کلیسای کاتولیک است. واتیکان با مساحتی در حدود ۰٫۴۴ کیلومتر مربع، کوچکترین کشور دنیا و با جمعیتی در حدود ۱۰۰۰ نفر، کم‌جمعیت‌ترین کشور مستقل دنیا نیز محسوب میشود.
گرمترین و سردترین نقاط زمین
بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۲، بر اساس اعلام سازمان جهانی هواشناسی بالاترین دمای ثبت‌شده‌ی هوا متعلق به ایستگاه هواشناسی العزیزیه لیبی واقع در صحرای بزرگ آفریقا بود، که دمای هوا در ۱۳ سپتامبر ۱۹۹۲ در این ایستگاه ۵۸ درجه سانتیگراد ثبت شده‌است. در سال ۲۰۱۲ سازمان جهانی هواشناسی اعلام کرد که شواهد قانع‌کننده‌ای مبنی بر نادرست بودن این اندازه‌گیری ناشی از خطای انسانی به دست آمده و این رکورد را نامعتبر اعلام کرد. بنابراین رکورد بالاتر دمای هوای ثبت‌شده متعلق به دره مرگ در کالیفرنیا است که در سال ۱۹۱۳ به میزان ۵۶٫۷ درجه سانتیگراد اندازه‌گیری شده بود. در مطالعه گرمترین نقاط کره زمین با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنجنده مدیس طی سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ توسط ناسا، بیابان لوت در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ به عنوان گرمترین نقطه کره زمین اندازه‌گیری شد که در سال ۲۰۰۵ با دمای ۷۰٫۷ درجه سانتی گراد گرمترین رکورد دما در تمام زمین را ثبت کرده‌است. این دما ۱۲ درجه سانتیگراد بیشتر از رکورد رسمی دمای هوای زمین است که در سال ۱۹۹۲ در لیبی ثبت شده‌است. باید توجه داشت که گرمترین نقطه کره زمین در سال‌های مختلف تغییر می‌کند، مثلاً در سال ۲۰۰۳ کوئینزلند استرالیا با دمای ۶۹٫۳ درجه سانتیگراد گرمترین نقطه زمین بوده که این دما دومین دمای بالا پس از لوت در دوره هفت‌ساله مطالعه ناسا به‌شمار میرود. علاوه بر آن دمای سطح زمین معمولاً بالاتر از دمای هوا در همان نقطه است و اعداد ثبت‌شده به‌عنوان دمای سطح زمین که با استفاده از شاخص دمای سطح به‌دست آمده، به‌معنای دمای هوای آن مناطق نیست. مطالعات دانشمندان در سال ۱۹۱۵ درباره تفاوت دمای هوا و سطح زمین در دره مرگ نشان داد که در حالی که دمای سطح زمین در عمق ۰٫۴ سانتی‌متری خاک سطحی ۷۱٫۵ درجه سانتیگراد اندازه‌گیری شد، هم‌زمان دمای هوا در ارتفاع ۱۲۰ سانتی‌متری سطح زمین ۴۲٫۵ درجه سانتیگراد بوده‌است. در بسیاری از رسانه‌های ایرانی و خارجی به نقل از دکتر پرویز کردوانی منطقه گندم بریان(در ۸۰ کیلومتری شمال شهداد) به‌عنوان گرمترین نقطه لوت و دنیا معرفی شده‌است ولی کردوانی با رد این ادعا و نقل قول منتسب به وی، معتقد است گرمترین نقطه زمین در بیابان لوت(چاله مرکزی لوت)در ۷۵ کیلومتری شمال شهر بم است و معرفی گندم بریان به‌عنوان گرمترین نقطه لوت و کره زمین نادرست است.
اویمیاکن به روسی: (Оймякон) روستایی است در سیبری خاوری در روسیه و سردترین منطقه مسکونی جهان میباشد. اویمیاکن روستایی واقع شده در طول ژرودخانه ایندیگیرکا در شمال شرقی جمهوری یاقوتستان با جمعیتی در حدود ۸۰۰ نفر می باشد. این شهر یکی از نامزدها برای عنوان سردترین نقاط دنیا میباشد زیرا در روز بیست و ششم ژانویه۱۹۲۶ دمای ۷۲-درجه سانتیگراد در این نقطه به ثبت رسیده‌است. این دما کمترین دمای ثبت شده در دنیا برای منطقه مسکونی و کمترین دما در نیم‌کره شمالی نیز میباشد. این منطقه همیشه پوشیده از برف است و یکی از دلایل سرمای بیش از حد در این منطقه واقع شدن آن بین دو کوه میباشد که مانع از جابجایی هوای سرد میشود و در واقع ساکن بودن هوا بر سرمای هوا در این منطقه افزوده‌است بطوریکه با بررسی یک پدیده جالب این نکته مشخص میشود که با بالا رفتن از این کوه‌ها هوا رفته رفته گرم میشود. و در قله به دمای ۲ درجه هم می رسد.
ژرفترین بخش پوسته زمین
درازگودال ماریانا ژرفترین درازگودال اقیانوس‌های جهان و ژرفترین مکان پوسته کره زمین است. جایی که این گودال قرار دارد کف بخش شمال غربی اقیانوس آرام است، که به‌طور متوسط ۲۰۰ کیلومتر (۱۲۴ مایل) در شرق و جنوب جزایر ماریانا در شرق فیلیپین قرار گرفته‌است. بیشینه ژرفای آن از سطح دریا ۱۰۹۹۴ متر (یازده کیلومتر) است. درازگودال ماریانا یک خراش عمیق هلالی شکل در پوسته زمین است و به‌طور متوسط حدود 2550 کیلومتر (1580 مایل) کیلومتر درازا و ۶۹ کیلومتر (۴۳ مایل) گستردگی دارد. بخشی از این دراز گودال که بیشترین ژرفای آن به حداکثرِ 10994 متر (۳۶٬۰۷۰ فوت) (± ۴۰ متر [۱۳۰ فوت]) می‌رسد؛ هرچند که بعضی از اندازه‌گیری‌ها (که قابل تکرار نبوده‌اند) ژرفترین بخش را در 11034 متر (۳۶٬۲۰۱ فوت) اندازه گرفته‌اند، یک دره کوچک چاک مانند به شکل شکاف در کف و در بخش جنوبی آن است، و به نام گودال چلنجر شناخته شده‌است.
این درازگودال برای نخستین بار در سال ۱۹۵۱ توسط شناور چَلِنجـِر از نیروی دریایی ایالات متحده ستوان دان والش و مهندس ژاک پیکارد بررسی شد و به همین دلیل ژرفترین نقطهٔ آن گودال چلنجر نام گرفته‌است و تا ۴۲ سال بعد از آن این ۲ نفر تنها کسانی بودند که موفق به حضور و لمس کردن ژرفترین جای زمین شده بودند
منبع:ویکی پدیا
جواد مقدم 
